In de jaren zestig zat ik op zondagmiddag als kind vaker achter het raam te kijken naar de volksverhuizing die tweewekelijks voorbijtrok. Fortuna 54 speelde een thuiswedstrijd. Frans de Munck, Cor van der Hart en Faas Wilkes op de groene mat. Het begin van het profvoetbal in Nederland. Geleen leek even een metropool.
Later mocht ik mee naar het Mauritsstadion. Van voetbal begreep ik niets, maar de mensenmassa was indrukwekkend. Die massa was wit, man, katholiek en velen hadden een baan die op een of andere manier gerelateerd was aan die mijn met dezelfde naam als het stadion. Dat stadion was een platte, egale arena. De supporter naast je kon een mijnwerker zijn, maar ook een boer, priester, ondernemer of advocaat. Voetbal was een volkssport en het Limburgse volk, dat waren wij allemaal. De samenleving was eenvoudiger en meer egalitair. Bij bubbels dacht je aan mousserende wijn. In een verzuilde samenleving kende men elkaar van de straat, de school, de kerk, de vereniging, de KVP of de wedstrijden van Fortuna.
De supporter naast je kon een mijnwerker zijn, maar ook een boer, priester, ondernemer of advocaat.
In februari heeft het Sociaal en Cultureel Planbureau een rapport uitgebracht: Samen of gescheiden naar school. Het voorwoord van Kim Putters begint met: “Komen we elkaar nog tegen of leven we vooral in onze eigen bubbels?” Onderwijs heeft niet alleen kwalificeren als doel, maar ook socialiseren en persoonsvorming. Hoe kun je leerlingen socialiseren als ze vanaf de middelbare school gescheiden worden? Wat betekent dit voor hun persoonsvorming? Slechts zestien procent van de leerlingen basis- en kaderberoepsgerichte leerweg zit in Nederland bij leerlingen havo en vwo. In Amsterdam is onlangs het vijfde categoriaal gymnasium geopend.
Fortuna speelt intussen al jaren in een ander stadion. Een moderne voetbaltempel met gescheiden vakken. Niemand op de tribunes werkt meer in de mijn. Supporters zijn heel gevarieerd qua kleur, afkomst en geloofsovertuiging. De harde kern staat op de goedkope plaatsen achter het doel. De modale werknemer zit met zijn kinderen in het midden. En bovenin het stadion de skyboxen waar “members” “premium seats” kunnen krijgen met “exclusieve hospitality”.
In 1963 hadden we een Tweede Kamer met tien partijen. PvdA, VVD en de voorlopers van het CDA telden samen 135 zetels. Vanaf maart zitten zeventien partijen in de Tweede Kamer. Twee daarvan hebben meer dan twintig zetels.
Als we sociale cohesie nastreven in een pluriforme samenleving dan is ontmoeting een voorwaarde. In het SCP-rapport staat: “Moeten leerlingen door dezelfde deur naar school gaan om later ook met elkaar door een deur te kunnen?” De vraag stellen, is hem beantwoorden.
(foto: Fortuna Supporters Collectief)